ادراک و خطاهای ادارکی و 3راهکار برای آن
می دونید ادراک چی هست؟
خطاهای ادارکی رو می شناسید؟
می دونید چطورمی تونید ادراک متفاوتی داشته باشید؟
میدونید ادراک ادم ها از کجا میاد؟
پس اول میگم ادراک چی هست؟
دوم میگم چطوری ادراک می کنیم؟
سوم میگم کاربرد ادراک چیه؟
چهارم راجب خطاهای ادراکی صحبت میکنیم و
پنجم تمرین برای ادارک درست.
خب ادراک چیه؟
ادراک برداشت و تفسیر ما از یک واقعیت بیرونی هست.
ادراک مثل فیلی در تاریک جناب مولانا هست که فیلی رو تو اتاق تاریکی قرار می دهند و هر کسی از زاویه دید خود
ش اون رو تفسیر می کنه کسی که دست به پای فیل میزنه میگه فیل یک ستونه کسی که دست به گوش فیل می زنه میگه فیل بادبزنه کسی که دست به پشت فیل میزنه میگه فیل یه تخت و …. چون هیچ کسی واقعست اصلی که فیل هست نمی بیند.
نمودار ادراک:
۱_یک رویداد بیرونی از طریق ۲_حواس پنجگانه(دیدن،شنیدن ، چشیدن ، بوییدن،لامسه ) وارد مغز ما می شود.۳_پس فیلترهای ذهنی به این اطلاعات خام معنا میدهند.
۴_در مرحله بعد این اطلاعات با دنیای مطلوب ما (جوری که دوست داریم همه چیز باشد) مقایسه می شود و ۵_در انتها رفتار یا احساسی از خود بروز می دهیم.
و باید نسبت به این اگاه باشیم که بیشتر اوقات اتفاقات فقط در ذهن ما رخ میدهد تا در واقعیت.
ما یک اتفاق را در ذهنمون بزرگ میکنیم در صورتی که احتمال رخ دادن ان شاید صفر باشد.
در واقع ما واقعیت را نمی بینیم واقعیت خودمان را می بینیم .جوری که دوست داریم باشد نه جوری که هست. پس خیلی طبیعی هست که تفاوت ادارکی باهم داشته باشیم . مثلا ادارک ما و کودکمان در استفاده از موبایل با هم فرق دارد و مثال های دیگه.
حالا چطوری ادراک می کنیم؟؟؟
جوری که قبلا برای ما مفید بوده
یا مغز فکر می کند مفید بوده.
خب این اختلاف ادراکی از کجا میاد؟
۱_ اطلاعات : با توجه به نوع اطلاعت و میزان اطلاعات ما ادراک ما باهم فرق داره
۲_ارزش گذاری ها: با توجه به ارزش گذاری که هر فرد دارد ادراک ها با هم فرق میکنید مثلا برای کسی که صداقت را به عنوان یک ارزش برای خود انتخاب کرده از یک دروغ به هم می ریزد چون ادراک متفاوتی با طرف مقابل دارد.
۳_خواسته ای که داریم. خواسته ما باعث تفاوت ادراکی ما می شود. مثل کودک می خواهد با موبایل بیشتر از مدت توافق بازی کند و اینجا تفاوت ادراکی وجود دارد.
۴_سیستم مغزی ما: سیستم مغزی ما باهم فرق دارد و این باعث تفاوت ادراکی می شود.
۵_تجربیات گذشته: تجربیات افراد باهم تفاوت دارد و همین باعث تفاوت ادراک ها می شود.
کاربرد ادراک:
وقتی که ادراک رو یاد می گیریم این خوبی ها رو دارد
- جلوی تعارض های بیهوده رو می گیریم: وقتی بپذیریم که تفاوت ادارکی وجود دارد و همدیگر رو درک کنیم جلوی خیلی از تعارض ها را می گیریم چون می پذیریم که تعارض جزئی اجتناب ناپذیر در زندگی ماست.
- می پذیریم که رفتار هرکسی بهترین خودش هست وشاید بهتر از ان را اموزش ندید و یاد ندارد و اینجا به جای اینکه از دست طرف مقابل شاکی بشیم دلمان به حالش می سوزد.
- یاد می گیریم که خیلی زود قضاوت نکنیم شاید هنوز ادراک مان کامل نباشد. وقتی ادراک رو یاد بگیریم به جای قضاوت زود هنگام سعی می کنیم اول کامل موضوع را بررسی کنیم .
- نیاز های اطرافیان را درک می کنیم: وقتی ادراک رو یاد گرفته باشیم نیازهای اطرافیان را نادیده نمیگیریم و حواسمان به نیازهای بقیه هست و فقط خودمان را در نظر نمی گیریم درواقع اون جمله معروف هرانچه برای خود می پسندی را برای بقیه هم بپسند را عملی می کنیم.
- منافعمان بقیه را هم در نظر می گیریم : اگر ادراک داشته باشیم فقط به فکر منافع خودمان نیستیم و منافع بقیه رو هم در نظر می گیریم و منافعمان را با طرف مقابل گره می زنیم .
- تهدید ها را به فرصت ها تبدیل می کنیم . وقتی از شرایط اگاه باشیم و ادراک داشته باشیم بجای اینکه نقش قربانی را بازی کنیم در اون شرایط یک تهدید را به فرصت تبدیل می کنیم.
- و بزرگترین کاربرد ادراک اینکه که دنیا را از دید دیگران می بینیم.
خطاهای ادارکی:
خطاهای ادارکی باعث می شود که واقعیت اون طور که هست درک نشود و باید خیلی مراقب خطاهای شناختی و ادارکی باشیم چون واقعیت رو دستکاری می کنند.
-
اثر هاله ای
خطای ادارکی اثر هاله ای این طور هست که ما با برخورداول با یک شخص و بدون شناختی اساسی و فقط با توجه به نوع پوشش یا ظاهر یک شخص درباره کل شخصیت او قضاوت می کنیم.
مثلا کسی که پوششی اراسته دارد را فردی ثروتمند و با اعتماد به نفس یا کار درست درنظر بگیریم.
-
دانش فعلی شما
فیلتر بعدی که باعث خطای ادارکی است دانش فعلی شماست . وقتی با کسی مشکلی دارید ممکن است که اطلاعات کاملی نداشته باشید و ادراک نادرستی داشته باشید پس با اطلاعات فعلی خودتان دیگران را قضاوت نکنید اگاه باشید که رفتار هرکسی بهترین خودش هست و وقتی داستان هرکسی رو بدونید نمی تونید ازش متنفر باشید.ما خیلی وقت ها به رفتار خودمون اگاه نیستیم و تا آموزش نبینیم توجه مون فقط روی خواسته خودمونه اینجاست که وقتی به این خطای ادراکی اگاه باشید دیگه نمیگیم طرف خودخواهه ، نفهمه ، بی شعوره ، بی توجهه و….
-
فیلتر تعمیم
در خطای ادارکی تعمیم ما یکی از ویژگی های فرد را به تمام ویژگی او تعمیم می دهیم.
وقتی دچار این خطای ادراکی می شویم به تفکر همه یا هیچ دچار می شویم و همه چیز را صفر و صد می بیبینم مثلا میگم من باید در فلان کار عالی باشم (یعنی 100) والا شروع نمی کنم (یعنی صفر) به افراد سریع برچسب می زنیم و خوب وبد تقسیم می کنیم در صورتی که هر کاری یا هر فردی خوب مطلق و بد مطلق نیست و همه چیز نسبی هست.
و از این جمله استفاده می کنیم:
تو همیشه دیر میای
تو هیچوقت تکلیفت رو انجام نمیدی
این روزها همه دزد شدن
همه مشکل اینترنت دارند
همیشه اتاق نامرتبه
تو هیچ وقت به حرف های من گوش نمیدی
و…..
نوبتی هم باشد نوبت تمریناته
تمرین اول : مشاهده بدون تفسیر و قضاوت هست.
باید تمرین کنیم که بدون تفسیر یک چیز اون رو مشاهده کنیم . این کار ساده ای نیست اما با تمرین میشه مسیر عصبی شو ساخت و آموزش ببینیم که تفسیر نکنیم.
لطفا این تصویر رو بدون تفسیر توصیف کنید.
مشاهده یعنی چی:
مقدار مبهم نداشته باشه ، همیشه ،خیلی وقتا ، همه ، هیچ
قضاوت شخصی نداشته باشه : به من بی احترامی کرد.
صفت نباید داشته باشد : اون انسان بخشنده ای هست.
تمرین دوم: پرسش در مورد ادراک دیگران به قصد یادگیری
از دیگران بخواهیم به ما بگویند چطور ادمی هستیم البته اگر جنبه انتقاد شنیدن رو داشته باشیم.
تمرین سوم : کاوش عمیق
دوره رایگان هنر گفتگو و تغییر عقاید برای تغییر مغز ها که پوسیدن ….. در سایت بیشتر از یک نفر
تمرین چهارم : مدیتیشن و دوره 21 روزه ارامش
مدیتیشن یا ذهن آگاهی کمک می کند که مغز را اگاه نگه داریم واین ذهن اگاهی کمک میکند که ادراک ما تقویت شود و اگاه باشیم و کمتر دچار خطاهای ادارکی شویم.
اپلیکیشن ارامیا برای مدیتیشن مبتنی بر ذهن اگاهی هست و 7 روز اشتراک رایگان دارد و خیلی می تواند کمک کند.
منابه بیشتر می خواهید:
- کتاب هنر شفاف اندیشیدن نویسنده: رولف دوبلی
- مترجم: عادل فردوسی پور، بهزاد توکلی، علی شهروز
- ناشر: نشر چشمه
کتاب ارتباط بدون خشونت نویسنده:مارشال بی. روزنبرگ مترجم:کامران رحیمیان انتشارات:انتشارات اختران
حالا خودتو یه ارزیابی کن:
احتمالا یاد گرفتی ادارک چی هست؟
الان دیگه می تونی بقیه رو بهتر درک کنی؟
الان دیگه بقیه کمتر اذیتت می کنند؟
احتمالا تصمیم گرفتی روی روابط ات توی زندگی بهتر کار کنی؟
دیدگاهتان را بنویسید